Bractwo strzeleckie

Kolekcja dotycząca Bractwa Strzeleckiego w Tarnowskich Górach

Do cennych kolekcji Muzeum należy także zbiór pamiątek po miejscowym Bractwie Strzeleckim (Schützengilde zu Tarnowitz), czyli jednej z najstarszych organizacji tarnogórskich. Towarzystwo powstało w 1780 roku i istniało nieprzerwanie do 1939 roku, a swoją działalność wznowiło w 1997 roku.

Zasadniczą część kolekcji stanowią obiekty przekazane placówce w 1962 roku przez Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, co było konsekwencją zakończonej kilka lat wcześniej likwidacji majątku brackiego. W grupie tej znajduje się m.in. siedem pucharów i jeden kubek. Szczególnie wartościowy jest ostatni ze wspomnianych eksponatów wykonany w 1807 roku we Wrocławiu przez Christiana Gottlieba Schneidera na pamiątkę zawarcia pokoju w Tylży. Cenne są dwa inne puchary darowane organizacji przez jej protektorów na jubileusz 100 i 150-lecia, z wygrawerowanymi nazwiskami królów z lat 1880-1936. Pierwszy z nich ufundował w 1880 roku Guidotto hrabia Henckel von Donnersmarck (1830 - 1916; od 1901 roku książę), drugi - w 1930 roku jego syn Guidotto hrabia Henckel książę von Donnersmarck (1888 - 1959). Szczególną wartość ma także kielich darowany towarzystwu przez współzałożyciela miasta Katowice - Friedricha Wilhelma Grundmanna (1804-1887) i tarnogórskiego proboszcza ewangelickiego ks. dr. Carla Christiana Webera (1806- 1890) z okazji ich 50-lecia przynależności do związku (1883 roku). Pozostałe puchary to: dar miasta na 100-lecie organizacji oraz wywalczone w turniejach Górnośląskiego Związku Strzeleckiego (Oberschlesischer Schützenbund) w 1904 i 1909 roku oraz Okręgu Śląskiego Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP z 1932 roku.

W zbiorach Muzeum zachowały się również tarcze pamiątkowe na jubileusze 100 i 150-lecia związku. Cenne są także tarcze żałobne z początków dziewiętnastego stulecia, które podczas ceremonii pogrzebowej zmarłego członka organizacji składano na jego trumnie. Zachowały się świadectwa potwierdzające wykorzystywanie ich w ten sposób, jeszcze w latach 30. XX wieku.

W okresie ponad stupięćdziesięcioletniej działalności Bractwo używało sztandarów, a ostatni z nich został wykonany w okresie międzywojennym. Pomimo faktu, że w latach 1780 - 1939 udokumentowano istnienie czterech weksyliów towarzystwa, to nie zachowało się żadne z nich. Szczególną wartość mają więc pamiątki związane ze sztandarami organizacji znajdujące się w zbiorach Muzeum. Najcenniejszą z nich jest wykonana w srebrze głowica, ufundowaną w 1813 roku przez Królewski Górnośląski Urząd Górniczy, którego siedziba znajdowała się w Tarnowskich Górach. Równie cenną jest odznaka w kształcie krzyża maltańskiego wykonana na pamiątkę poświęcenia sztandaru w 1928 roku, przez znanego bydgoskiego medaliera z okresu międzywojennego - Pawła Kindera.

Najwięcej zabytków ruchomych po organizacji to medale i odznaki brackie. Wśród nich należy przede wszystkim wspomnieć o: przechodnich trofeach rycerzy/marszałków (przełom XIX/XX w.), legatach - czyli nagrodach fundowanych na zawody strzeleckie, z okazji jubileuszu 400-lecia miasta (1926 rok) i 150-lecie Bractwa (1930 rok). Kolekcję uzupełniają nielicznie zachowane elementy munduru brackiego oraz fotografie.