Kolekcja malarstwa europejskiego
Kolekcja malarstwa europejskiego została zakupiona do zbiorów Muzeum w latach 1965 -1966. Pochodzi ona ze zbiorów ks. infułata dr. Michała Lewka, wieloletniego proboszcza kościoła parafialnego p. w. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach, postaci wielce zasłużonej w dziejach Śląska. W latach 1911 - 1920 pracował w Berlinie i być może w tym czasie mógł nabyć niektóre z obrazów.
Zespół dwudziestu obrazów z wieków od XVI do początku XX, to głównie dzieła malarstwa flamandzkiego, holenderskiego, włoskiego. Reprezentują one świetny, wyrównany, poziom artystyczny i mogłyby być ozdobą każdej galerii. Prowadzone prace badawczo - konserwatorskie na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, głównie przez Aleksandrę Holę, doprowadziły do odkrycia sygnatur, określenia autorstwa, losów niektórych z dzieł. Należy tu wymienić Portret mężczyzny we wnętrzu, przypisywany wcześniej Casparowi Netscherowi. W trakcie badań odkryto sygnaturę wraz z datą. Dalsze dociekania potwierdziły, że obraz jest dziełem holenderskiego malarza Thomasa van der Wilt z 1703 roku i przedstawia znanego i cenionego do dzisiaj lekarza i badacza - Hendrika van Deventera. Na uwagę zasługują także dwa inne wizerunki: pięknie malowany Portret mężczyzny w koronkowym kołnierzu, dzieło malarstwa północnego z lat około 1630 - 1635 i XVII - wieczny Portret mężczyzny w kryzie, wiązany z warsztatem Rubensa, a przedstawiający - sądząc po stroju - znacząca postać w ówczesnego mieszczaństwa. Konserwacja i opracowanie naukowe tego drugiego zostało wyróżnione pierwsza nagrodą Marszałka Województwa Śląskiego w konkursie na najważniejsze wydarzenie muzealne roku 2006. Naśladowcy Davida Teniersa mł. przypisywana jest Scena w szynku z porzuconymi elementami uzbrojenia.
W kręgu XVII - wiecznego malarstwa niderlandzkiego powstały też dwa pejzaże. Scena w porcie zgrupą wschodnich kupców i morską latarnią jest sygnowany przez czynnego w Amsterdamie Johanna Lingelbacha. Malowany na desce Krajobraz ze sztafażem nawiązuje do włoskiego malarstwa idealnego.
Krąg malarstwa włoskiego reprezentuje kilka płócien. Obraz Matka Boska z Dzieciątkiem i świętymi Starego Testamentu powstał w XVI w. i wiązany jest ze kręgiem malarstwa florenckiego. Zapewne na przełomie XVI i XVII w. pracowni rzymskiej powstał Chrystus i jawnogrzesznica.
Chrzest Chrystusa z 1 poł. XVII w. pochodzący z bolońskiej szkoły Carraccich ma ciekawą historię. Został on przywieziony do Polski przez babkę naszego wieszcza narodowego - Zygmunta Krasińskiego. Z kręgiem XVII - wiecznego malarstwa włoskiego lub hiszpańskiego wiązany jest wizerunek Świętego Ignacego Loyoli, przypisywany wcześniej Juanowi de Valdes Leal.
Na uwagę zasługuje niewielki, malowany na blasze miedzianej obraz, nawiązujący do twórczości Rembrandta Zburzenie Jerozolimy przypisywany austriackiemu malarzowi, czynnemu w XVIII wieku - Johannowi Georgowi Trautmannowi. Również na blasze, malarską emalią został namalowany obrazek Narodzenie Pana Jezusa przypisywany Martinowi Didier, czynnemu w XVI wieku we francuskim Limognes.
Z późniejszego okresu pochodzą trzy obrazy, w tym Święty Hieronim XIX-wiecznego malarza czynnego na Śląsku - Theodora von Heydena. Obraz jest zapewne dość dokładną kopią Pustelnika Salomona Konincka z Galerii Malarstwa Starych Mistrzów w Dreźnie. Autorstwa berlińskiego malarza Carla Langhammera jest pastelowy Widok na Limburg i olejny Pejzaż z krowami, obydwa z początku XX w. Warto jeszcze tu wymienić dwa obrazy polskiego malarza Stanisława Korzeniewskiego: Portret szlachcica i Kwiaty.
Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej zdeponowało w Muzeum, zakupione także od ks. Lewka, cztery obrazy, w tym XVI - wieczne Obrzezanie Dzieciątka prawdopodobnie z kręgu malarstwa niemieckiego, XVII - wieczne Wskrzeszenie Łazarza, Kuszenie Św. Antoniego - obraz przypisywanyDavidowi Teniersowi i XIX - wieczny obraz, nawiązujący do dawnego malarstwa niderlandzkiego Mężczyzna z księgą.
Konserwacja kilku z obrazów została sfinansowana z funduszy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
