Sobiesciana w zbiorach Muzeum

Sobiesciana w zbiorach Muzeum w Tarnowskich Górach

Jedna z cenniejszych kolekcji tarnogórskiego Muzeum nawiązuje do postaci Jana III Sobieskiego, który zatrzymał się w Tarnowskich Górach (20 - 22 sierpnia 1683 roku) podczas marszu na Wiedeń. Pobyt króla w mieście, choć owiany legendą, zapisał się na trwale w dziejach Tarnowskich Gór, a większość gromadzonych przez Muzeum pamiątek związanych z: Janem III Sobieskim, jego czasami, pamięcią dotyczącą wiktorii wiedeńskiej można oglądać w jednej z sal ekspozycyjnych tarnogórskiego Muzeum.

Obszerny część kolekcji sobiescianów stanowią wizerunki olejne i graficzne króla, widoki bitwy wiedeńskiej. Część z nich jest autorstwa znanych miedziorytników z przełomu XVII i XVIII wieku, wśród których należy wspomnieć o pochodzącym z Francji Simonie Thomassine, czy też pracach Holendra Pietera Stevensa van Gunsta. Wśród widoków bitwy wiedeńskiej interesujący jest ze względu na autora - prawdopodobnie tarnogórzanina - Zygmunta Grimera obraz z 1840 roku, przedstawiający scenę powitania króla Jana III Sobieskiego przez wiedeńczyków. Rzeźbiarskie przedstawienie króla reprezentowane jest w zbiorach za sprawą projektu pomnika autorstwa wybitnego artysty Jana Raszki (1871 - 1945) i popiersie z pracowni braci Łopieńskich.

Ciekawe uzupełnienie kolekcji stanowi około 30 medali i plakiet związanych z królem i jego rodziną. Część z nich wykonana została z okazji 200., 250. i 300. rocznicy zwycięstwa pod Wiedniem. Szczególnie cenne są te powstałe w czasach panowania Sobieskiego. Na 1683 rok datowane są dwa medale. Jeden z nich pochodzi z wrocławskiej pracowni Johanna Kittela, a drugi - przedstawiający panoramą miasta i fragmentem bitwy - z Wiednia. W zbiorach Muzeum znajduje się także srebrny medal z 1675 roku autorstwa Jeana Maugera wybity z okazji przesłania orderów Janowi III Sobieskiemu, w rok po podpisaniu w Jaworowie tajnego układu między Polską i Francją. Ukazano na nim popiersiem Ludwika XIV. Nieco późniejszy, bo z 1692 roku, jest medal Ligi Antytureckiej autorstwa Georga Hautscha. Z potomków króla nawiązują dwa inne. Pierwszy z 1719 roku wykonany został z okazji zaślubin Klementyny Sobieskiej z pretendentem do angielskiego tronu Jakubem Stuartem. Drugi z 1862 roku wybito na pamiątkę odnalezienia zwłok synów króla - Jakuba i Konstantego i uczczenia ich pomnikiem w kościele w Żółkwi.

Na uwagę zasługują także siedemnastowieczne elementy uzbrojenia i ubioru. Wśród nich należy wspomnieć o: bliskowschodniej broni białej, zbroi husarskiej, pięknie zdobionej szkofii, pasach kontuszowych.